Milyonlarca asgari ücretli ve özel sektör çalışanı yeni yılda asgari ücrete yapılacak zam oranını merakla bekliyor. Yeni zam oranı doğrudan ve dolaylı olarak tüm çalışan kesimi etkileyecek.
İŞÇİ TARAFI ‘KATILMAYACAĞIZ’ DEMİŞTİ
İşçi cephesinden TÜRK-İŞ, komisyonun yapısının değişmemesi halinde bu yıl asgari ücret görüşmelerine katılmayacaklarını söylemişti. TÜRK-İŞ’in yanı sıra diğer işçi konfederasyonlarından HAK-İŞ ve DİSK de komisyonun yapısının değişmesine yönelik taleplerde bulunmuştu.
HÜKÜMETTEN KOMİSYONA DAİR YENİ FORMÜL
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın gündemindeki "ara formül" ile mevcutta işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden 5'er olmak üzere 15 kişiden oluşan komisyonun yapısı, hükümet temsilcisi sayısının düşürülmesiyle değiştirilecek.
Yeni yapıda, işçi ve işveren tarafı komisyonda 5'er üyeyle temsil edilmeye devam edecekken, hükümetin üye sayısının 1'e kadar düşürülmesi gündemde. TÜRK-İŞ'e sunulan söz konusu düzenleme ile komisyonda hükümeti temsil edecek üyelerin hakem rolünün güçlendirilmesi amaçlanıyor.
ERDOĞAN'DAN İŞVERENE ASGARİ ÜCRET ÇAĞRISI: 'ELLERİNİ TAŞIN ALTINA KOYMALARINI BEKLİYORUM"
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada TİSK heyetine asgari ücret çağrısında bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Malumunuz, yarın Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını yapacak. Komisyon çalışmalarında işverenleri temsilen yer alan TİSK heyetinden, ellerini taşın altına koymalarını bekliyorum. İşçi kardeşlerimize yönelik atacağınız her olumlu adım; verimlilik, kazanç ve bereket olarak dönecektir. Hep söylerim: Kefenin cebi yok.” ifadelerini kullandı.
İLK TOPLANTI YARIN YAPILACAK!
Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını bugün gerçekleştirecek. Peki ilk toplantıda neler konuşulacak? Asgari ücretle ilgili kulislerde konuşulan oranlar neler? Zam için en güçlü senaryo hangisi? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısı süreci nasıl etkileyecek? Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Mali Müşavir ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün toplanacak. Yönetmeliğe göre 5 kişi işçi, 5 kişi işveren, 5 kişi de hükümet temsilcisi katılması lazım. En az 10 kişi toplantıya katılırsa toplantı gerçekleştirilecektir. İşçi kesiminin katılmadığı taktirde de toplantının yine gerçekleşeceğini düşünüyorum.
‘İLK TOPLANTIDA RAKAM TELAFFUZ EDİLMEZ’
Genelde geçmiş dönemdeki komisyon toplantılarının detayına bakıldığı taktirde ilk toplantılarda komisyonun bir sonraki toplantılarla ilgili takvimi belirlediği gözlenmektedir. Bununla ilgili yol haritası ve neler konuşulacağı belirleniyor. İlk toplantıda herhangi bir rakam telaffuz edilmeyecektir.
KOMİSYONDA HÜKÜMETİN ÜYE SAYISI 1’E DÜŞECEK Mİ? BU, PAZARLIK SÜRECİNİ NASIL ETKİLER?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda 15 kişi var. Eğer 10 kişi üzerinden karar alınırsa işçi kesimi ‘bize ihtiyaç duyulmuyor’ diyerek toplantıya katılmama kararı almıştı. Hükümet kanadında konuyla ilgili bir gelişme oldu. 5 kişilik üye sayısının 1’e düşürülmesiyle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın bir cevabı olmuştu. Böyle bir süreç gerçekleşirse bu durum pazarlık sürecinde işçi kesimini olumlu yönde etkileyecektir.
‘İŞÇİ KESİMİ MUTLAKA MASADA OLMALI’
Genel kural olarak eğer masada yoksanız söz hakkınız da olmayacaktır. Bundan dolayı psikolojik bile olsa mutlaka işçi tarafının masada olmasının gerektiğini vurgulamak isterim.
İLK RAKAM NE ZAMAN TELAFFUZ EDİLECEK?
Geçmiş yıllardaki asgari ücret toplantılarına bakıldığında görüşmelerin aralık sonuna kadar süreceği için genellikle haftalık usulü toplantıların yapıldığını da varsayarsak ikinci toplantıda veya üçüncü toplantıda rakamların konuşulacağını düşünüyorum.
İşçi tarafı işin doğası gereği yüksek rakam talep edecektir. İşveren cephesi uygulanan sıkı para politikasını gerekçe göstererek bir sonraki yılın hedeflenen enflasyon rakamı olan %16 üzerinden pazarlığa oturacaktır.
İŞTE KULİSLERDE KONUŞULAN RAKAMLAR!
Asgari ücretle ilgili bunu belirleyen işçi ve işveren tarafı olduğu için rakamlar kendi cepheleri üzerinden konuşuluyor. Kulis kısmına gelince şu anda kamuoyunda yüzde 20-25 oranları üzerinden rakamlar var. Maksimum ben %30 olabileceğini düşünüyorum.
Asgari ücretle ilgili geçen yıl JP Morgan, Morgan Stanley, HSBC gibi yabancı kurumlar ekonomik program doğrultusunda uygulanan sıkı para politikasını sekteye uğratmayacak şekilde tavsiye niteliğinde asgari ücret öngörülerini belirtmişlerdi. Geçen yıl yapılan tahminler de tutmuştu. Bu sene için %20-25 oranlarının konuşulduğunu belirtmek isterim.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘TİSK heyetinin elini taşın altına koymasını bekliyorum’ dedi. Bununla ilgili geçmiş dönemde işverenlere verilen teşviklerle ilgili birkaç rakam belirti. İlk önce 500 TL’den başlayıp sonra 700 TL’ye, bu yıl için de bin TL asgari ücret teşviki verildiğini belirtti. Teşvikin önümüzdeki sene uzatılmasıyla ilgili bir söylemde bulunmadı.
4447 sayılı yasanın 10’uncu maddesi doğrultusunda verilen bir teşvik vardı. Bu yasa doğrultusunda 6111 sayılı teşvik üzerinden değerlendiriliyordu. Bununla ilgili bir süre uzatımı oldu. Teşvikin detayına bakıldığı taktirde genç ve kadın mesleki belgesi olanların çalıştırılmasıyla ilgili bir teşvik. Orada işçilerle ilgili olan kısım 1 Mart 2011’de başlamıştı. O süre 31.12.2025’te sona eriyordu. Bu, 1 yıl daha uzatıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, asgari ücrete atıfta bulunarak tüm kesimlerin elini taşın altına koyması lazım’ söyleminde bulundu. ‘Biz hükümet olarak teşvik süresini uzatarak bunu Hazine vasıtasıyla karşılıyoruz. Siz de işveren kesimi olarak asgari ücret pazarlığında kendinizi zorlamalısınız’ demek istedi.
Peki bu açıklama asgari ücret görüşmelerine nasıl yansıyacaktır? Komisyona olumlu yönde yansıyacağını düşünüyorum. Burada işveren kesimi asgari ücretle ilgili geçmiş toplantıda 700 TL’lik asgari ücret teşvikinin yükseltilmesiyle ilgili hükümetten bir talepte bulunmuşlardı. Bu vasıtayla da asgari ücret rakamı yükselmişti. Ben, Erdoğan’ın son çağrısının da asgari ücret pazarlığına olumlu yansıyacağını düşünüyorum.
‘ASGARİ ÜCRETE ZAM MAKSİMUM %30 OLABİLİR’
Benim asgari ücretle ilgili tahminim hala değişmedi. %25 zam yapılmasını öngörüyorum. Belki 1000 TL’lik asgari ücret desteği 1250 TL olursa zam oranına %5 daha eklenebilir. Maksimum %30 olabilir. Asgari ücrete %25 zam olursa 27.630 TL’ye çıkacaktır. %30 zam olursa 28.735 TL olur. İki rakam üzerinden bakıldığında arada 1.105 TL’lik bir ilave maaş artışı söz konusu.”
