Türkiye Sigorta Birliği (TSB), son yıllarda yapılan düzenlemelerle tasarruf aracı olarak öne çıkan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Son günlerde bazı mecralarda BES’e ilişkin kamuoyunu yanıltıcı haberler yer aldığını belirten TSB, BES’in pozitif büyümesinin sürdüğüne ve BES fonlarının uzun vadede enflasyonun üzerinde kazandırdığına dikkat çekti.
Haberlerde yer alan istatistikler gerçeği yansıtmıyor
Söz konusu haberlerde yayınlanan istatistiklerin, resmi verilerle uyuşmadığı ve sistem hakkında yanıltıcı olduğu aktarılan açıklamada, iddia edilenin aksine, BES’e girişlerin önceki yıllara göre artarken çıkışların azaldığı belirtildi.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nin verilerine göre, 2023 yılının ilk çeyreğinde BES’e giriş yapan yeni katılımcı sayısı 460.044’e ulaşırken vefat, maluliyet ve emeklilik gibi zorunlu nedenler de dâhil olmak üzere BES’ten çıkış yapanların sayısı 264.793 ile sınırlı kaldı. BES’teki son 5 yıllık değişim incelendiğinde ise özellikle Haziran 2021’de başlayan 18 yaş altı katılımcıların sisteme girişiyle, BES istikrarlı büyümesine devam etti.
Sisteme olan güven giderek artıyor
BES fonlarının ortalama getirilerinin son dönemde birçok alternatif yatırım aracını geride bırakması ve devlet katkısının yüzde 30’a yükseltilmesinin sisteme olan güveni daha da arttırdığına dikkat çeken TSB, tüm bu nedenlere bağlı olarak sistemin ilk yıllarında yaşanan çıkış oranlarının hızla düştüğünü belirtti. Kurulduğu 2003 yılından itibaren düzenli olarak genişleyen BES’in katılımcı sayısı Otomatik Katılım Sistemi (OKS)’ndeki çalışanlarla birlikte bugün 15 milyona yaklaştı. BES ve OKS’de 2013-2022 yılları arasındaki bileşik yıllık büyüme oranı yüzde 37 olarak gerçekleşti.
Bahsi geçen yanıltıcı haberlerde, “Emeklilik hâlinde katkının yüzde 100’ü alınabilir” ifadesinin yer aldığı aktarılan açıklamada “Katkı” sözcüğü katılımcının ödediği katkı paylarını ifade ettiği belirtilerek “Mevcut sistemde BES katılımcıları, zaten hesaplarındaki birikimlerini diledikleri zaman sistemden tamamını alarak sözleşmelerini sonlandırabilmektedirler. Dünyada başka bir örneği olmayan, BES’in en önemli cazibe noktalarından biri olan yüzde 30’luk ‘devlet katkısı’nın tamamı ise emeklilikte ve aynı zamanda vefat ve maluliyet durumlarında alınabilmektedir.” denildi.
2022 sonunda yapılan değişiklikle, yıllık limitin üzerinde ödenen katkılar için takip eden yıllarda ‘devlet katkısı’ alabilme imkânı getirildiği hatırlatılan açıklamada “Böylelikle bir katılımcı, yatırmak istediği katkı payını yıllara bölüp erteleyerek yatırmak yerine, toplu yatırdığı tutar için ilgili yıla ait denk gelen ‘devlet katkısı’nı aldıktan sonra kalan katkı payını, bir sonraki takvim yılının ilk günü yatırmış gibi müteakip takvim yılının limiti dâhilinde faydalanabilecek ve varsa hâlâ limitini aşan katkı payını gelecek yıllara devredebilecektir. Bu sayede katılımcılar, katkı payının bir kısmını gelecek yıllarda yatırmak üzere bekletmek yerine, tamamını ilk andan itibaren fonlarda yatırıma yönlendirebilme imkânına kavuşmuşlardır.” ifadelerine yer verildi.
Uzun vadeli fonlar ile ciddi kazanım elde edilebiliyor
Her türlü risk profiline uygun fonun bulunduğu BES’te kısa vadeli yatırım tercihlerinin ekonomik dalgalanmalardan etkilenebildiği ancak uzun vadeli fonlar sayesinde ciddi kazanımlar elde edilebildiği kaydedilen açıklamada, sistemin uzun vadeli yapısına uygun tercihlerin katılımcıları koruduğu ve birikimlerini ciddi anlamda büyüttüğü vurgulandı.
BES’in bireylere uzun vadeli tasarruf alışkanlığı kazandırma ve ülke tasarruflarını artırma rolü ile katılımcıların menfaatlerinin en iyi şekilde korunması, getirilerinin maksimize edilmesine yönelik tüm paydaşların desteğiyle önemli bir görevi yerine getirdiğini ifade eden TSB, geçmişe dönük uzun vadeli getirilere bakıldığında 5 yıllık dönemde BES ve OKS fonlarının ortalama getirisinin (%252) TÜFE’nin (%208) üzerinde getiri sağladığını aktardı.
2022 yılında sisteminin tabana yayılmasını teminen özellikle ‘devlet katkısı’nın yüzde 30’a yükseltilmesi ve toplu katkı paylarına ödenecek devlet katkısının yıllara sâri verilmesinin BES’in sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayacağı vurgulanan açıklamada, OKS’ye 45 yaş üstü çalışanların da dâhil olabilmesi, kısmi çekişe ve birikimlerin temlik edilmesine imkân verilmesi ve hediye sertifika düzenlenmesi uygulamalarının, sistemi daha bütünsel bir yapıya kavuşturarak tasarrufun merkezi hâline gelmesine büyük katkılar sunmaktadır denildi.
